Mar 302015
Şanghay sokaklarından ilk izlenimler…

 

Birçoğumuz Çin yemeğini yenilmeyecek kadar kötü, pis ve kokan yemekler olarak biliriz. Asya’ya seyahat edenlere hep sorulur ya “orada insanlar böcek yiyor, sen ne yiyeceksin?” diye; kaygılar anlaşılmakla beraber aslında bunlar biraz önyargılı yorumlar ve sorular.

Şanghay’da benim gibi geçireceğiniz 3-4 günün ardından bu algının tamamen yanlış olduğunu anlayabilirsiniz; aslında evet koku var, evet pis yerler de var, evet insanlar böcek ve bizim yemek istemeyeceğimiz birçok şey yiyor. Ama şehrin kokusu pisliğinden değil bizden farklı olmasından geliyor. Pis olan yerler  diğer dünyanın başka yerlerinde de var.  Sokaklarda sürekli böcek yiyen insanlar görmüyorsunuz. Bu zengin mutfağın sadece çok az bir kısmını oluşturuyor bu tarz yiyecekler. Dini gerekçelerle yiyemeyenleri ayrı tutuyorum. Gerçi Çin’de her sokakta helal yemek satan Müslümanlara hitap eden yerler mevcut. Dahası Çinliler bir çok kültürün hassasiyetine saygılılar.

Bugün konuşma imkanı bulduğum Çinli arkadaşımız da kendilerine karşı olan önyargıdan rahatsız. “Bizi anlamıyorlar, anlamaya çalışmıyorlar” diyor. Ben de anlamaya çalıştım, geldiğim ilk gün kendimi sokaklara attım. Hem onları hem de bizim önyargılarımızın nedenlerini görmeye çalıştım.

2015YaptimYedim-11

 

Sokak yemeklerinin satıldığı sokaklarda gezindim. En yenmeyecek yemekler burada olur sonuçta; nelerle karşılaşacağımı bilmeden kendimi sokaklara attım. Upuzun bir cadde düşünün, sağlı sollu sokak yemeği. Çeşit çeşit etler, sebze yemekleri, meyve satıcıları… Ağır bir baharat kokusu ama kötü bir koku değil. Aradan gelen yoğun kimyon kokusu tanıdık gelince, mutlu olmamak mümkün mü? Çeşit çeşit yemekler arasından birini seçmek gerçekten zor. İngilizce bilen Çinlilerin yardımı böyle durumlarda çok iyi oluyor. Mesela bir standın önünde yemeğin nasıl yapıldığına bakarken bir Çinli bana baktığım şeyin Shandong eyaletine ait kahvaltıda yenen Jian Bing Guo Zi olduğunu söyleyince sonunda ne yemek istediğime karar verebildim.

2015YaptimYedim-9

IMG_0014

 

Yemekler arasında gezerken çok kötü bir koku almadım desem yalan söylemiş olurum. Kokunun kabuğu çok kötü kokan, içi ise çok lezzetli olan duryan adlı meyveden geldiğini anlamam uzun sürmedi. Daha önce karşılaşmadıysanız söyleyeyim marketlerde soyulmuş olarak da satılan bu meyve pazarlarda satılır ama Asya’da kimse sizi bu meyve ile toplu taşıma araçlarına bindirmez.

Durian kokusundan kaçarken durup mangalda karides, mürekkep balığı, ahtapot şişlerin olduğu yerden birer şiş aldım ve yoluma devam ettim.

2015YaptimYedim-10

 

Ertesi gün yine kendimi aynı sokakta buldum. Bu sefer,  tanıdık bildik tatlar gözünüze çarptı gözüme. Patlıcan közleyen bir adam. Közlenen patlıcanın bir tarafını soyup içini çubuklarla karıştırıp önce haşlanmış noodle, sonra kıyma, biraz da acı sos. Asya usulü kumpir!

 

2015YaptimYedim-20

 

Biraz ilerde de kızarmış pirinç hamuru üzeri önce tatlı soya sosuna sonra da susamlı bir baharat karışımına bulanıyor. Çubuklar üzerine geçirilip servis ediliyor. Sokakta dolaşırken yemek yemeğe devam ediyorsunuz.

 

2015YaptimYedim-21

 

2015YaptimYedim-22

2015YaptimYedim-23

Dumplingler, sebzeli veya etli noodle, noodle çorbaları ve diğerleri… Peki bu Çinliler böcek yemiyor muydu? Ben rastlamadım ama bazen bazı standlarda akrep gibi bizim yemek istemeyeceğimiz şeyler de satılıyormuş. Ama anladığım kadarıyla çok da yaygın değil.

Marketten ayrılırken koku sizi şehrin birçok yerinde takip ediyor. Metroda bazen burnunuza bir yemek kokusu geliyor; kokuyu takip edip elinde evden getirdiği yemeği yiyen insanı bulabiliyorsunuz.  Ama bu koku pislikten gelmiyor. Sadece bizden farklı olmasından ileri geliyor.

Peki bu farklılığa nasıl ayak uydurmalı? Çin bu konuda da fırsatlarınızın geniş olduğu bir ülke.  Batı mutfakları, helal mutfaklar, ünlü fast food zincirleri aç kalmamanız için bir garanti. Ama buralara kadar gelmişken dünyada kendini ispatlamış Çin Mutfağını deneyimlemek isterseniz ben Çinlileri dinleyin derim. Dil bilen birileri ile dolaşın. Emin olun pişman olmayacaksınız. Çin mutfağının herkesin damak tadına uygun bir yanı var.

Not: Bugün burada yerleşik bir Türk Abimizle de konuştuktan sonra bir Çinli arkadaşımızın da geçtiğimiz günlerde yaptığı uyarıyı eklemeden geçemeyeceğim. Sonuçta sokak yemekleri ucuz olmaları dolayısı ile daha kalitesiz malzemeler içerebiliyor. Özellikle kullanılan yağlar kötü olabiliyor ve mideniz de hassas ise dikkatli olmakta fayda var. Ayrıca özellikle yediğiniz ete dikkat edin. Türkiye’de de dikkatli olunması gereken konular bunlar ama Çin de özellikle yemeği tanımıyorsanız daha da önemli. Benim önerim mutlaka buraları bilen birileri ile dolaşın.