Nis 042016

Paşa Sancağı Kütahya’nın Gelenek Kokan Yemekleri

Paşa Sancağı Kütahya’nın Gelenek Kokan Yemekleri

Cimcik, tirit, göveç, lokum, yaren… Bunlar Osmanlı zamanında Paşa Sancağı olarak bilinen İç Anadolu’nun güzel şehirlerinden Kütahya’ya giderseniz tanışacağınız yemeklerden sadece birkaç tanesi. Bunun gibi sadece burada yiyebileceğiniz, ya da civar şehirlerden farklı şekillerde yapılan bir-iki günlük geziye sığdıramayacağınız birçok lezzet var.

Kütahya yemeklerinden çok içinde barındırdığı tarihi ile ön plana çıkan kentlerimizden. Gezilecek yerlerin başında şehir merkezine 60 kilometre uzaklıkta yer alan Aizonai antik kenti geliyor. Ancak günü birlik bir seyahat söz konusu ise bunu yapmak biraz zor olabilir. Yine de üzülmeyin, çünkü şehir tarihi camiler, medreseler, hamamlar, kiliseler,  mevlevihaneler ile taşıyor, bunları bile bir günde tamamlamak gerçekten çok zor. Yazının alt kısmında buralarla ilgili aldığım notlar gitmek isteyenler için yararlı olabilir.

Tarih kokan sokaklarda yürümek çok keyifli olsa da asıl hedef Kütahya Mutfağı’nı keşfetmek. Gezi boyunca yıllardır Kütahya’da çalışan arkadaşım Seval ve onun vesilesiyle tanıştığım Kütahyalı Zekeriya sayesinde işim çok zor olmadı. Önce yaren denilen içi tahinli hamur içerisine sarılan yeşillik ile başkadık lezzet turumuza. Bu atıştırmalığı farklı iç harcıyla yapılmış şekilde de yiyebileceğiniz çok yer var şehirde ancak restorana çevrilmiş Hamam-ı Ziyafe tarihin içinde bir deneyim sunuyor.

kolaj

Yaren’i yedikten sonra biraz daha gezmek için enerjinizi alıp gezmeye devam edebiliyoruz. Ancak bir süre sonra öğle yemeği vakti geliyor. Bunun için de Kütahya yemeklerini birarada bulabileceğiniz Kütahya Konağı’na gidiyoruz. İçerisi restorandan ziyade bir ev gibi döşenmiş, evin odaları içine atılmış masalarda yemek yeme imkanı buluyoruz.

IMG_1029

Yiyebileceğimiz yemekler arasında yaprak sarması, küp kebabı, göveç, tarhana çorbası ve tutmaç çorbası da var ancak bana önerildiği üzere sıkıcık çorbası, cimcik, tavuk tiridi, etli kuru biber ve patlıcan dolması, ve yörenin mantısını söylüyoruz. Üzerine bir parça yoğurtla gelen bulgurlu, tarhanalı sıkıcık çorbası ve köy tavuğu ile yapılmış tirit gerçekten farklı bir şehirde olduğumu hissettiriyor. Kuru biber ve patlıcan dolmasının soslu halde servis edilmesi dolmaya ayrı bir lezzet katıyor. Cimciğin tadı çok güzel ancak hamur ve yoğurtla yapılan bu yemek çok ağır geliyor. Özellikle ev ekmeğini çok beğeniyorum. Gerçi uyarmakta fayda var, bu biraz sert bir ekmek. İtalya’da yediğim Floransa ekmeğini hatırlatıyor bana.

kolaj2

Menüde bulunan kızılcık çorbasını da çok merak ediyorum ama o gün yapmamışlar. Neyseki kızılcık tarhanasını satıyorlarmış, alıyorum hemen. Bize eşlik eden Zekeriya bana oracıkta annesinin Kızılcık çorbası tarifini verme nezaketini de gösteriyor (tarifini çorbayı dener denemez paylaşacağım). Çok tavsiye edilen sütlü incir tatlısını da yiyip kalkıyoruz.

Kalkıyoruz kalkmasına ama Kütahya’nın hamur işleri temelli yemekleri ağır geliyor. Ulu Cami’nin önünde güzel çaylarımızı yudumlayıp, Kütahya kalesinin yolunu tutuyoruz. Bu yediklerimizi ancak kaleye çıkıp eritebiliriz diyerek…

Kütahya lezzetleri bundan ibaret değil tabii, gezi boyunca aldığım notlar yolu buralara düşeceklere yararlı olur umarım.


Ne yenir? Nerede yenir?

  • Lokum, haşhaşlı çörek, patatesli ev ekmeği, tosunum: Haşhaşlı hamur işleri, şehirde sık sık görebileceğiniz fırınlardan alabilirsiniz. Eskiden taş fırınlarda yapılıyormuş, şimdi ise elektrikli fırınlar kullanılıyor. Girdiğimiz bir fırında Kütahyalı arkadaşımız taş fırın kullanmayan fırın sahibini şaka yollu tembellikle suçluyor. İster istemez hak veriyoruz. Biz güzergahımızda denk gelemedik ama taş fırın kullanan bir yer bulursanız kaçırmayın.
  • Dolamber böreği: Yöreye özgü patatesli bir börek. Fırınlardan temin edilebilir.
  • Yaren: Tahinli bir hamur içerisine konulan yeşillik ya da etli bir harçla hazırlanan bir yöre lezzeti. Ambiyansı nedeniyle Hamamı Ziyafe’de yenmesi tavsiye olunur.
  • Sıkıcak çorbası, Kızılcık çorbası, tavuk tiridi, kuru biber ve patlıcan dolması. Bu yemekleri Kütahya Konağı’nda bulabilirsiniz. Ayrıca Sadettin Lokantası da yolu buraya düşen ünlü insanların uğrak yeriymiş.
  • Sucukçu Asım’da sucuk ve şıra için. Sahibinin biraz aksi olduğu söyleniyor ama yöre insanı seviyor burayı. Üzerinde tabelası yok ama çarşıda aşağıdaki resimdeki dükkanı görürseniz içeri girin.

IMG_1022

Ne alınır?

  • Kızılcık tarhanası: Çarşıda birçok yerden alınabilir ancak Kütahya Konağı’na yemeğe gidilirse buradan da temin edilebilir.
  • Haşhaş ezmesi
  • Leblebi: Leblebi çorumun diye bilinir ama Kütahya Tavşanlı’nın leblebisi de gözden kaçmamalı. Sevilmesi durumunda, Kütahya merkezde bulunan leblebicilerde bulunan üzeri çikolata kaplı leblebiler denenebilir
  • Orhan Kahve: Kahvesinin güzel olduğu söyleniyor.
  • Oya – İpek üzerine yapılan el işleri Rüstem Paşa Medresesi içinde bulunan el sanatları çarşısından alınabilir
  • Çini – Çiniciler çarşısı

Nereler gezilir

  • Adalet sarayı
  • Aizonai
  • Başmelek Rum Kilisesi
  • Dönenler Camii
  • Kurşunlu Cami
  • Kütahya Kalesi
  • Konakevleri
  • Kossuth Müzesi (Macar evi)
  • Meydan Cami
  • Rüstem Paşa Medresesi
  • Ulu Cami
  • Yeşil Cami

Yazıda bahsi geçen mekanlar:

Kütahya Konağı:  Ulucami Arkası Paşam Sultan Mah. Kurşunlu Sok., No:13, 43100, Kütahya.

Orhan Kahve:  Cumhuriyet Cd. No:97

Sucukçu Asım: Cemalettin Mahallesi, Hürriyet Cd. No:86, 43050 Kütahya Merkez/Kütahya