Oca 272014
Asya’da pirincin beş hali

 

Pirincin Türk yemek kültüründeki yeri çok önemli kuşkusuz. Dolma ya da sarmasız, tereyağlı ve/veya nohutlu pilavsız, sütlaçsız bir Türk mutfağı düşünemeyiz. Ancak Asya’ya baktığımızda pirincin bizimkine benzer kullanımının yanı sıra, çok çeşitli şekillerde kullanıldığını görmekteyiz. Asya’da pirincin farklı hallerini beş başlık altında toplamaya çalıştım.

IMG_0597
Crispy Goose (Çıtır Ördek)

Pilav hali – Şöyle tereyağlı nohutlu pilavın yerine ne geçebilir? Denemeden bilemezsiniz ama ben seçeneklerinizi söyleyeyim. Bazılarımızın hasta olduklarında yaptıkları gibi yağsız, tuzsuz pilav olabilir mesela. Asya’da buna benzer kullanımı mevcut. Yağsız, tuzsuz dediğime bakmayın, Asya’da bize göre etin daha çok yağlı kısımlarını kulandıklarını ve bizim yağda kavrulduktan sonra tane tane olan pirincimizin çubukla yemeyi zorlaştıracağını düşünürseniz aslında çok da kötü bir fikir değil. Çömlekte pişen ‘claypot’ ve çok yüksek ateşte pişen ‘Crispy Goose (çıtır kaz)’ ya da ‘Crispy Duck (çıtır ördek)’ denemeye değer (eğer domuz eti yiyorsanız bir de çıtır domuz eti var tabii). Ama ‘ben pirinci haşlanmış sevmiyorum’ derseniz, Asya’da farklı  alternatifiniz de var. Bir gün önceden kalan haşlanmış pirinci yağda çevirip çeşitli sebze ve et ürünleri ile karıştırarak yapılan Endenozya’daki ismi ile ‘nasi goreng’ ya da İngilizce bilinen ismi ile ‘fried rice’. Son olarak kısa Asya seyehatimde yeme fırsatı bulamasam da anladığım kadarı ile yine pirinci haşlayıp daha sonra kızartarak elde ettikleri tabanının üzerini süsleyerek yapılan ‘rice pizza’ yani pirinç pizzası insana ‘neden olmasın?’ dedirtiriyor açıkçası.

IMG_0107
Claypot Rice (Güveçte Pilav)
IMG_0103
Claypot Rice (Güveçte Pilav)

Dolma hali – Aslında bu kullanımı bizimkine çok benziyor ama yine bizden biraz daha farklı bir uygulamaları var. Mesela haşlayarak yapılan pirince şeker ile karıştırılmış pirinç sirkesi ekleyerek yapışkan bir hale getirdikten sonra çeşitli şekillerde doldurulan yemekler. En bilinen kullanımı suşi olmakla beraber muz yaprağına sarılı içi sebzeli ya da etli pirinç, ya da benim favorim kalamar dolması da var.

DSC01533

Hamur hali – Hamur diyince akla genellikle buğday unu gelir.  Asya mutfağı bu konuda da  tabuları yıkıyor. Pirinç unu ile yapılan hamurlar ve onlar ile yapılan yemekleri çok sık görebilirsiniz Asya’nın çeşitli şehirlerinde. Bunun en güzel örneklerinden birisi sanıyorum o meşhur ‘dim sum’ kahvaltılarında da yiyebileceğiniz dumplingler. İçerisini et veya sebze karışımları ile doldurabildiğiniz dumplingleri buharda pişirip sos ile yiyebilirsiniz. Pirinç hamurunu ayrıca yine et veya sebze karışımı ile doldurabileceğiniz wonton yapımında kullanabilir, wonton çorbası yapabilirsiniz.  Tabii bir de bun’dan bahsetmek gerek. Bun görüntüsü pek hoş olmasa da tadı muhteşem ve ayrıca prinç unu ile yapıldığından çok hafif bir tadı olan bir atıştırmalık.

IMG_0271
Bun
IMG_0263
Dumpling

Alkol hali – Asyalılar bu konuda da fark yaratıyorlar. Pirinci mutfaklarının her alanında kullandıkları gibi alkollü içecekler de elde ediyorlar. En bilinen örneği Türkiye’de genellikle pirinç rakısı olarak bilinen Sake. Bu kategoriye bir de sherry şarabına benzetilen pirinç şarabını eklemek mümkün. Pirinç şarabı Alkollü bir içecek olmasının yanında Asya mutfağında yemeklerin içinde sıklıkla kullanılan bir malzeme.

Tatlı hali- Pirinç hamur halinde olduğu gibi tatlıya da bir hafifllik katıyor. Çok şekerli yapılmadığı sürece bizim mutfağımızdaki sütlaç bunun en iyi örneklerinden biri. Ancak pirincin ve pirinç ununun kullanımının Asya’da çok daha çeşitli olduğunu görebiliyoruz.  Bunlardan birisi yapımı sütlaça benzemekle beraber sütün görece daha az kullanıldığı ve şekerin yanında yumurta ve tuz kullanılarak yapılan pirinç pudingi. Asya’da çok sevilen bu tatlı Çin yeni yılında servis edilen geleneksel bir tatlı. Pirincin tatlıda kullanımının bir diğer örneği ise şekli muza benzetildiği ve nadiren de olsa içinde muz parçaları barındırdığı için İngilizce ismi ile “banana roll” diye adlandırılan vanilya özlü pirinç tatlısı. Hong Kong’a özel olan bu tatlıyı, dünyanın çeşitli yerlerinde bulunan Çin mahallelerinde de görmek mümkün.

IMG_0204
Banana Roll